Урок 8. Сравнительная и превосходная степень прилагательных

Словарь урока

Сравнительная степень прилагательных

Сравнительная степень в турецком языке передается именем в исходном падеже, а также словами daha «еще», çok daha «гораздо».

Uçak trenden hızlıdır. - Самолет быстрее поезда.
Uçak trenden daha hızlıdır. - Самолёт еще быстрее поезда.
Uçak trenden çok daha hızlıdır. - Самолет гораздо быстрее поезда.

Меньшая степень качества передается словами az «менее», daha az «еще менее».

О senden az çalışkandır. - Он менее старательный, чем ты.
О senden daha az çalışkandır. - Он еще менее старательный, чем ты.

В конструкциях со словами daha, çok daha, az, daha az возможно опущение имени в исходном падеже.

Uçak daha hızlıdır.

Упражнение 8.1. Заполните пропуски (сравнительная степень).

1. Kedi fareden büyüktür.
2. Yusuf, benden yaşlıdır.
3. Ben İngilizceyi Türkçeden iyi biliyorum.
4. Deniz nehirden geniştir.
5. Volvo modeli Şahin modelinden güzeldir.
6. Sözlük kitaptan pahalıdır.

1. Kedi fareden daha büyüktür.
2. Yusuf, benden daha yaşlıdır.
3. Ben İngilizce Türkçeden daha iyi biliyorum.
4. Deniz nehirden daha geniştir.
5. Volvo modeli Şahin modelinden daha güzeldir.
6. Sözlük kitaptan daha pahalıdır.

Упражнение 8.2. Заполните пропуски (сравнительная степень).

1. Bu odada diğeri iyi çalışırız.
2. Denizi bura iyi seyredebilirsiniz.
3. Sen Ali iyi Türkçe konuşuyorsun.
4. Ben sen onbeş santim uzunum.
5. Bu otel temiz bir otel istiyorum.

1. Bu odada diğerinden daha iyi çalışırız.
2. Denizi buradan daha iyi seyredebilirsiniz.
3. Sen Ali’den daha iyi Türkçe konuşuyorsun.
4. Ben senden onbeş santim daha uzunum.
5. Bu otelden daha temiz bir otel istiyorum.

Превосходная степень прилагательных и наречий

Превосходная степень прилагательных образуется путем постановки слова en «самый» перед качественным прилагательным или наречием.

Bu en iyi ev. - Это самый лучший дом.
О en iyi Türkçe biliyor. - Он лучше всех знает турецкий язык.
En kalabalık ülke Çin’dir. - Китай - самая многолюдная страна.

Упражнение 8.3. Заполните пропуски (превосходная степень).

1. Ahmet sınıfta çalışkan öğrencidir.
2. Burada güzel ev benimkidir.
3. Türkçe kolay ders.
4. Missisipi büyük nehirdir.
5. Tarkan ünlü şarkıcıdır.

1. Ahmet sınıfta en çalışkan öğrencidir.
2. Burada en güzel ev benimkidir.
3. Türkçe en kolay ders.
4. Missisipi en büyük nehirdir.
5. Tarkan en ünlü şarkıcıdır.

Упражнение 8.4. Ответьте на вопросы на основе предложенных характеристик машин.

A) Şahin 1974 model, 100 km / s - İmpala 1951 model, 135 km / s
B) Volvo 1963 model, 115 km / s - Renault 1969 model, 105 km / s

1. En hızlı araba hangisi?
   
2. En yavaş araba hangisi?
   
3. En eski araba hangisi?
   
4. En yeni araba hangisi?
   

1. En hızlı araba İmpaladır.
2. En yavaş araba Şahindir.
3. En eski araba İmpaladır.
4. En yeni araba Şahindir.

Упражнение 8.5. Ответьте на вопросы.

1. Size göre en ünlü artist kimdir?
   
2. Sizin en iyi arkadaşınız kimdir?
   
3. Sizin en sevdiğiniz yemek hangisidir?
   
4. Sizin en çok sevdiğiniz mevsim hangisidir?
   
5. Sizin okuduğunuz en iyi kitap hangisidir?
   
Один из возможных ключей (от Elena Faleschini):
1. Bana göre en ünlü artist Johnny Depptir.
2. Benim en iyi arkadaşım kocamdır.
3. Benim en sevdiğim yemek suşidir.
4. Benim en çok sevdiğim mevsim yazdır.
5. Benim okuduğum en iyi kitap «...»'dir.
6. En hızlı hayvan hangisidir?
   
7. En yavaş hayvan hangisidir?
   
8. En büyük hayvan hangisidir?
   
9. En çirkin hayvan hangisidir?
   
10. En güzel hayvan hangisidir?
    

6. En hızlı hayvan çitadır.
7. En yavaş hayvan dev galapagos kaplumbağasıdır.
8. En büyük hayvan gök balinadır.
9. En çirkin hayvan yoktur.
10. En güzel hayvan pallas kedisidir.

Упражнение 8.6. Заполните пропуски (сравнительная и превосходная степени).

Bizim ev mahallenin güzel yerindedir. Bu semtte bizim evden güzel ev yoktur. Şehrin büyük çeşmesi, büyük okulu ve geniş caddeleri bu mahallededir. Turistler çok bu semte gelirler. Turistler temiz ve lezzetli yemekleri bizim mahallede yerler. Semtimizi fazla turistin ziyaret etmesini istiyoruz.

Bizim ev mahallenin en güzel yerindedir. Bu semtte bizim evden daha güzel ev yoktur. Şehrin en büyük çeşmesi, en büyük okulu ve en geniş caddeleri bu mahallededir. Turistler en çok bu semte gelirler. Turistler en temiz ve en lezzetli yemekleri bizim mahallede yerler. Semtimizi daha fazla turistin ziyaret etmesini istiyoruz.

ТЕМА: В магазине
Muzun kilosu kaç lira?

Упражнение 8.7. Прочитайте диалог.

— Buyurun beyefendi.
— Meyve ve sebze almak istiyorum.
— Meyvelerim ve sebzelerim çok taze. Yeni geldi. Meyvelerden ne almak istiyorsunuz?
— Bir kilo muz? Iki kilo üzüm ve üç kilo şeftali almak istiyorum. Fiyatları ne kadar?
— Şeftali ve üzüm beş yüz bin lira. Muz ise bir milyon lira.
— Muz kalsın. Çünkü muz çok pahalı. Peki patates ve fasulyenin kilosu kaç lira?
— Patates iki yüz lira. Fasulye ise beş yüz bin lira.
— Iki kilo üzüm, üç kilo şeftali? Iki kilo patates ve bir kilo fasulye verin lütfen!
— Buyurun efendim.
— Teşekkür ederim. Iyi günler!

Упражнение 8.8. Задайте вопрос к подчеркнутым словам.

1. Evet, ayva çок pahalı.
   
2. Çileğin kilosu bir milyon lira.
   
3. Portakal ve vişne almak istiyorum.
   
4. Iki kilo ıspanak almak istiyorum.
   
5. Hayır, sebzeler taze değil.
   
6. Dün meyveler ucuz değildi.
   

1. Ayva pahalı mı?
2. Çileğin kilosu ne kadar?
3. Ne almak istiyorsunuz?
4. Kaç kilo ıspanak almak istiyorsunuz?
5. Sebzeler taze mi?
6. Dün meyveler neydi?

Словообразовательный аффикс -(y)ıcı

Словообразовательный аффикс -(y)ıcı образует существительные, называющие имя деятеля, производящего действие и представлен вариантами -(y)ıcı, -(y)ici, -(y)ucu, -(y)ücü.

Satmak - sat + ıcı - продавец
Binmek - bin + ici - наездник
Dinlemek - dinle + y + ici - слушатель
Almak - al + ıcı - покупатель, принимающий, получающий
Yüzmek - yüz + ücü - пловец
Koşmak - koş + ucu - бегун